«Ιστορίες της Λίμνης»

Εξώφυλλο: Χρήστος Κεχαγιόγλου, «Waltz ΙΙ», 2009. | Κάντε κλικ στις εικόνες να μεγαλώσουν →

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ:
ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ, ΒΑΘΥΣ ΚΑΙ ΛΥΠΗΜΕΝΟΣ ΟΠΩΣ ΚΙ ΕΣΥ, ΑΠΕΡΑΝΤΑ ΑΔΕΙΟ ΣΠΙΤΙ

«Λέω συχνά στον εαυτό μου ότι όλοι μας σε υγρά σκοτάδια γεννιόμαστε και ίσως σε παρόμοια υγρά σκοτάδια να επιστρέφουμε πεθαίνοντας. Eνδιαμέσως, κι όσο είμαστε ακόμα ζωντανοί, σταθμεύουμε στην υγρασία του έρωτα, που ξύνοντας την πληγή μάς ανακουφίζει προσωρινά…»

Ολόκληρο το εξώφυλλο ↓

Δεκαπέντε αλλόκοτες ιστορίες, γύρω από το δίπολο έρωτας και θάνατος, ανάμεσα στη μαύρη κωμωδία και στο δράμα. Με ήρωες σχεδόν πάντα ερωτευμένους, κάποτε γονατισμένους από τις ενοχές και τις απώλειες, μερικές φορές ταπεινωμένους ή απλώς ευάλωτους, αλλά και αδελφοκτόνους, παιδεραστές, αιμομίκτες. Με εφήβους και συνταξιούχους, στελέχη επιχειρήσεων και οικιακές βοηθούς, μουσικούς και αντάρτες πόλεων, δικηγόρους, τηλεπαρουσιαστές. Σε όλες τις ιστορίες εμφανίζεται, όταν δεν πρωταγωνιστεί, ένα ασήμαντο παραθαλάσσιο θέρετρο ονόματι Λίμνη Aχαΐας, που θα μπορούσε να βρίσκεται σχεδόν παντού, από την Ευρώπη ώς την Αμερική. Και ταυτόχρονα, πουθενά αλλού εκτός από την Ελλάδα. Οι Ιστορίες της Λίμνης είναι ένα έργο σπονδυλωτό με ενότητα τόπου και ατμόσφαιρας, ένα μυθιστόρημα παραλλαγών πάνω στον άκρατο ατομικισμό που, στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης, προσβάλλει σαν ιός την αποθέωση της κοινοτικής ζωής: ένα νεοελληνικό χωριό.

Το εικοστό δεύτερο βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου, με τον τίτλο Ιστορίες της Λίμνης, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Κέδρος» τον Απρίλιο του 2011.

Χάρτης Λίμνης Αχαΐας (1999). ↓ Κάντε κλικ στις εικόνες να μεγαλώσουν

Η Λίμνη Αχαΐας πρωτοεμφανίζεται στο βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου Έμμονες ιδέες, το 1995. Έκτοτε έχει κάνει αισθητή την παρουσία της σε άλλα επτά βιβλία του, ανάμεσά τους η Λούλα και Η επινόηση της πραγματικότητας. Οι Ιστορίες της Λίμνης περιλαμβά-νουν δεκαπέντε ιστορίες, όπου το παραθαλάσσιο αυτό θέρετρο άλλοτε πρωταγωνιστεί κι άλλοτε φιλοξενεί τις πιο σκοτεινές πτυχές τους. Πρόκειται για ιστορίες που στο παρελθόν είχαν εκδοθεί αυτόνομα: Το παιχνίδι (1998), Βαθύς και λυπημένος, όπως κι εσύ (1999), Απέραντα άδειο σπίτι (2009). Η συγκεντρωτική έκδοση που κρατάτε στα χέρια σας περιέχει: μια εισαγωγή στο μοιραίο για τον συγγραφέα μέρος, το οποίο, αν και γειτονεύει με πραγματικά χωριά, υπάρχει μόνο στη φαντασία του· έναν σχετικά λεπτομερή χάρτη, διά χειρός Φώτη Πεχλιβανίδη· και μαζί ένα είδος επιλόγου που δημοσιεύεται για πρώτη φορά εδώ και αποπειράται να συνοψίσει το όλο εγχείρημα.

Αριστερά: Η Ειρήνη Δράκου ζωντανεύει μία από τις Ιστορίες της Λίμνης («Μυρμήγκια»), σκηνοθεσία: Δημήτρης Μπίτος, στο «Συνεργείο» (τέλη Ιανουαρίου έως Πάσχα 2011). | Δεξιά: Εκδοχή του εξωφύλου με μαύρα γράμματα.

***
«Καλώς ορίσατε στη Λίμνη Αχαΐας»

(Εισαγωγή στο Παιχνίδι)

Tον Φεβρουάριο του 1993 ― μιας από τις πιο σκοτεινές και δύσκολες χρονιές της ζωής μου ―, λίγο πριν αρχίσω να γράφω τον Eργένη, τέλειωσα μέσα σε δύο βράδια μια σύντομη ιστορία με τον τίτλο «Δεν είμαι εγώ», που διαδραματιζόταν σ’ ένα παραθαλάσσιο θέρετρο ονόματι Λίμνη. Tο μόνο που μάθαινε ο αναγνώστης για το μέρος αυτό, ήταν ότι αληθινή λίμνη στη γύρω περιοχή δεν υπήρχε και ότι το χωριό χρωστούσε το όνομά του στη θάλασσα που τα νερά της, από μια ιδιοτροπία της φύσης, ακόμα και με άσχημο καιρό, ήταν ήρεμα και γαλήνια σαν τα νερά μιας λίμνης. […]

«Ιστορίες της Λίμνης»

(Σημειώσεις στο Απέραντα άδειο σπίτι / Απόσπασμα)

Άρχισα να γράφω αυτές τις Σημειώσεις στις αρχές του 2005, μόλις ολοκλήρωσα το Απέραντα άδειο σπίτι, που περίμενε γύρω στα πέντε χρόνια για να εκδοθεί. Τις ξαναέπιασα, λοιπόν, με σκοπό να τις εμπλουτίσω και να τις δημοσιεύσω στο τέλος του βιβλίου, όπως ακριβώς παρατίθενται εδώ τώρα, γύρω στα μέσα Δεκεμβρίου του 2008, σε μια πολύ βαριά ατμόσφαιρα. Αφενός οι πανελλαδικές ταραχές εκείνων των ημερών με αφορμή το φόνο του δεκαεξάχρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου, και αφετέρου ο πατέρας μου, που ψυχορραγούσε, ώσπου τον έχασα τελικά στις 20 του τρομερού αυτού μήνα. Αυτοδικαίως, λοιπόν, του αφιερώνω όχι μόνο το Απέραντα άδειο σπίτι, αλλά γενικά όλες τις Ιστορίες της Λίμνης. […]

✒

Για τη Λίμνη Αχαΐας: 1. «Kαλώς ορίσατε στη Λίμνη Aχαΐας» | 2. «Ο χάρτης» | 3. «Το απέραντα άδειο σπίτι του ατομισμού» || Αποσπάσματα: 1. «Ο τρομοκράτης» | 2. «Απέραντα άδειο σπίτι» (περ. «Κλικ») | 3. «Ο κύριος Μάρκου» | 4. Σημειώσεις || Συνεντεύξεις: 1. «Σήμερα οι τραγωδίες μοιάζουν παρανοϊκές» | 2. «Ο απρόσωπος μαζάνθρωπος της εποχής μας δεν μπορεί να είναι ήρωας» | 3. «Η απαισιοδοξία προκαλεί τη βία» | 4. «Ή μέσος άνθρωπος θα είσαι σήμερα ή τέρας» | 5. «Το πάθος με το γράψιμο» | 6. «Η πτωχοποίηση θα οδηγήσει σε πιο ακραίο ατομικισμό» || Θέατρο: 1. Ζωντανεύοντας μια Ιστορία της Λίμνης (Ελευθεροτυπία) | 2. «Ανοιχτές πληγές» (athensvoice.gr) & (Athens Voice) || Βίντεο-συνέντευξη: «Τα όρια της πορνογραφίας» || Το soundtrack του Βαθύς και λυπημένος…

***

Έγραψαν για Το παιχνίδι, το Βαθύς και λυπημένος, όπως κι εσύ
& το Απέραντα άδειο σπίτι

«Mια ανατροπή στον ως τώρα δεδομένο λυρικό κόσμο της εφηβείας. Mε «Το παιχνίδι», ο P. κάνει μια τομή στην λογοτεχνία της εφηβείας, αλλά και υπερκεράζει τα ίδια του τα βιβλία της πρώτης περιόδου». Mένης Kουμανταρέας, «Ελευθεροτυπία», 18-12-1998

«Tο πιο άμεσο, το πιο προφανές, με μεθοδική εμβάθυνση μπορεί να καταστεί αβυσσαλέο… Η αφήγηση προδίδει μέγιστη οικείωση με τα υπόγεια ρεύματα της ζωής». Kωστής Παπαγιώργης, «Αθηνόραμα», 4-12-1998

«O B. P. γράφει για “το παράξενο τσίρκο” που έχει γίνει η Eλλάδα. Mέσα από φόνους και αυτοχειριασμούς, μας δίνει διαφορετικές όψεις μιας μάλλον απεχθούς, σχεδόν εκτρωματικής κοινωνίας». Μάρη Θεοδοσοπούλου, «Το Βήμα της Κυριακής», 2-1-2000

«Aφού σάρωσε μέσα του κάθε υπόλειμμα λογοτεχνικού ακκισμού, ο P. παραδόθηκε σε μια πεζογραφία παλπ ― “χτυπάει τα πλήκτρα της γραφομηχανής με την κοιλιά”, όπως λένε οι Aμερικανοί συγγραφείς». Kωστής Παπαγιώργης, «Αθηνόραμα», 17-12-1999

«Η Λίμνη Αχαΐας παίρνει εδώ διαστάσεις έμμονης ιδέας για τον συγγραφέα, καθώς ως αφηγητής-σκηνοθέτης των ιστοριών παρεμβαίνει συνομιλώντας με τον αναγνώστη. Tελικά, η Λίμνη Aχαΐας έχει ταυτιστεί με τον Pαπτόπουλο, κάτι, ας πούμε, τηρουμένων των αναλογιών, σαν τη Σκιάθο του Παπαδιαμάντη». Μάρη Θεοδοσοπούλου, «Ελευθεροτυπία», 31-7-2009

Οι τρεις ζωγραφιές του Χρήστου Κεχαγιόγλου που περιλαμβάνονται στο βιβλίο. | Κάντε κλικ στις εικόνες να μεγαλώσουν→

«Μερικοί από τους συγγραφείς γίνονται συγγραφείς επειδή κάθισαν και το σκέφτηκαν και αποφάσισαν να ασχοληθούν με την τέχνη. Αλλοι, όπως ο Ραπτόπουλος, μοιάζει να μην σκέφτηκαν τίποτα – έγιναν συγγραφείς επειδή είναι». Ελισάβετ Κοτζιά, «Η Καθημερινή», Κυριακή 2-10-2011

«Mπαίνοντας στο κέντρο των αφηγηµατικών κύκλων που σχηµατίζει ο συγγραφέας, η δυσοίωνη Λίµνη Αχαΐας ανάγεται αίφνης σε καθολική εικόνα. Είναι, θα έλεγα, η εικόνα του ατόµου που φυλακισµένο στον εαυτό του θα χάσει εν κατακλείδι τα πάντα: την προσωπική του υπόσταση και ακεραιότητα, αλλά και την ικανότητά του να ορίζει τη θέση και το στίγµα του στον κόσµο. […] Ο Ραπτόπουλος έφτιαξε από παλιά υλικά ένα αναµφισβήτητα καινούργιο έργο, που του επιτρέπει να κερδίσει τόσο σε βάθος όσο και σε ωριµότητα». Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, «Το Βήμα της Κυριακής», 14-8-2011

***